Bệnh sốt xuất huyết không chỉ nguy hiểm với trẻ nhỏ mà
còn đặc biệt nguy hiểm với người lớn, có thể dẫn tới tử vong khi tình trạng
xuất huyết xảy ra nghiêm trọng, suy giảm tiểu cầu mà không được bù đủ và kịp
thời.
Bệnh sốt xuất huyết (SXH) gây ra do virus
Dengue thuộc họ Flaviviridae được lan truyền từ người bệnh sang người lành qua
véc tơ truyền bệnh là muỗi Ae.aegypti và Ae.albopictus, mặc dù đã có chương
trình phòng chống nhưng trên thế giới cũng như Việt Nam vẫn phải đối mặt với
nhiều khó khăn, thách thức về căn bệnh này.
Tình hình bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam
Từ năm 1913, Gaide đã thông báo về bệnh sốt Dengue cổ điển
tại miền Bắc và miền Trung. Từ
1995-1998 dịch gia tăng liên tục, bùng phát mạnh vào năm 1997 và số ca mắc/tử
vong gia tăng đột biến vào 1998 tại 56/61 tỉnh, thành phố. Trước tình hình dịch
SXH bùng phát mạnh, Chính phủ đã phê duyệt Dự án quốc gia phòng chống SXH thuộc
Chương trình mục tiêu Quốc gia thanh toán một số bệnh xã hội và bệnh dịch nguy
hiểm.
Năm 2014,
trong 5 tháng đầu năm có 10.127 số ca mắc sốt xuất huyết và 7 trường hợp tử
vong, so với cùng kỳ năm 2013 số ca mắc bệnh đã giảm 41% và số người tử vong vì
sốt xuất huyết cũng giảm 6 trường hợp. Nguyên nhân SXH gia tăng là do biến
đổi khí hậu như nhiệt độ cao, mưa nhiều tạo điều kiện thuận lợi cho véc tơ truyền
bệnh sinh sản, phát triển, các chỉ số giám sát côn trùng tại các điểm xảy dịch
đều cao.
Bệnh SXH
không có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vaccine phòng bệnh nên các nghiên cứu
đều tập trung tìm các biện pháp làm giảm mật độ bọ gậy, muỗi và ngăn cản sự tiếp
xúc giữa người và muỗi Aedes. Theo
các nghiên cứu này, vecto truyền bệnh – muỗi chủ yếu phân bố ở các tỉnh/thành
phía Nam và không có mặt ở 11 tỉnh vùng núi phía Bắc, bệnh sốt xuất huyết phát
triển mạnh vào các tháng mùa mưa.
Dễ tử vong do chủ quan
Nhiều người nghĩ rằng bệnh SXH chỉ nguy hiểm đối
với trẻ nhỏ, còn ở người lớn dễ qua khỏi hoặc nhiều người mắc SXH mà không biết,
cứ nghĩ là cảm cúm, sốt thông thường nên tự uống thuốc, điều này dễ dẫn đến hậu
quả đáng tiếc.
SXH ở người lớn rất khác ở trẻ em. Trẻ em bị
SXH có biểu hiện sốc nhiều hơn xuất huyết, trong khi người lớn thì ngược lại -
xuất huyết nhiều hơn sốc và sốt cao hơn trẻ em. Người lớn mắc SXH có nguy cơ tử
vong cao hơn trẻ em do chảy máu nhiều, xuất huyết não, suy đa tạng (suy gan,
suy thận, trụy tim mạch). Ở nữ giới, khi mắc bệnh này, xuất huyết âm đạo không
trùng với chu kỳ kinh nguyệt và điều đó khiến nhiều người nhầm tưởng mắc bệnh
phụ khoa.
Bệnh SXH đang vào giai đoạn cao điểm vì vậy
người dân nên hết sức cảnh giác. Các cơ sở y tế địa phương cũng cần tăng cường
phát hiện, điều trị SXH ở người lớn vì dễ bị biến chứng phức tạp, nguy cơ tử
vong nhanh nhưng ít được chẩn đoán sớm.
Cẩn thận với tình trạng suy giảm tiểu cầu.
Tại các Bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Bệnh
viện Đà Nẵng… số lượng bệnh nhân mắc SXH giảm tiểu cầu ở ngưỡng nguy hiểm (tiểu cầu từ 10.000
- 20.000) ngày càng tăng. Nhiều bệnh viện có tới 50% số bệnh nhân mắc SXH giảm
tiểu cầu tới 20.000. Khi tiểu cầu giảm quá thấp, các bác sĩ phải cấp cứu đặc biệt,
truyền tiểu cầu (20kg truyền 2 đơn vị tiểu cầu), thoát dịch, chống sốc…. Ngoài
ra, bệnh nhân phải làm ngay xét nghiệm rối loạn đông máu, bệnh nhân được cho
dùng kháng sinh để đề phòng nhiễm khuẩn bệnh viện.
Ngoài ra, do số bệnh nhân SXH tăng nhanh, nhu
cầu truyền tiểu cầu cao, trong khi khả năng đáp ứng tiểu cầu để truyền ở các bệnh
viện cũng hạn chế, bệnh nhân có thể gặp nguy hiểm. Bởi vậy, nếu gia đình bệnh
nhân phát hiện bệnh sớm, cơ sở y tế tuyến dưới có phương pháp điều trị tích cực
thì hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh, hạn chế tối đa tiểu cầu giảm thấp.
Làm gì khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết?
Khi
có các dấu hiệu nghi ngờ mắc SXH như: Sốt cao đột ngột 39 - 40 độ C, kéo dài 2
- 7 ngày, khó hạ sốt; Đau đầu dữ dội ở vùng trán, sau nhãn cầu; Có thể có nổi mẩn,
phát ban; Có dấu hiệu xuất huyết:
Chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm tím chỗ
tiêm, nôn ra máu, đi cầu phân đen (do bị xuất huyết nội tạng); Đau bụng, buồn
nôn, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng… cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở
y tế để khám, điều trị.
Nếu
thể nhẹ có thể chăm sóc tại nhà bằng cách: Cho người bệnh nằm nghỉ ngơi, uống
nhiều nước, có thể cho uống dung dịch oresol, nước trái cây càng tốt. Ăn nhẹ:
cháo, súp, sữa.
Dùng
thuốc hạ sốt (uống paracetamol hoặc đặt viên hạ sốt vào hậu môn, theo chỉ định
của bác sĩ, chườm mát.
Theo
dõi liên tục, nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu xuất huyết nào hoặc diễn biến nặng
hơn (li bì, bứt rứt, vật vã, chân tay lạnh, đau bụng, nôn nhiều) cần đưa ngay đến
bệnh viện để được xử trí kịp thời.
Theo Viện Sốt rét - Kí sinh trùng Trung Ương
Thông tin hữu ích :
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét